OVER CIRKELS
Laatst tijdens een wandeling vertelde mijn vrouw hoe tijdens haar yogales er qua opstelling afgeweken was van de vertrouwde cirkel. Ze vertelde hoe opmerkelijk ze het verschil had gevoeld. Ze zei; “Ik miste de eenheid van de energie en de energie van de eenheid.”. Prachtig en treffend verwoord! En het raakt wat mij betreft de kern van de kracht van cirkels.
Immers zolang de cirkel gesloten blijft, en de verbinding intact, kan de energie oneindig rond blijven gaan. Dit betekent overigens dat niet alleen een fysieke onderbreking impact heeft op de energiestroom maar ook een mentale afwezigheid. Daarom is de intentie van de deelnemers zo belangrijk, waarover straks meer.
De vorm van de cirkel maakt ook dat iedereen in wezen gelijkwaardig is, denk bijvoorbeeld maar eens aan de Ridders van de Ronde tafel. En gelijkwaardigheid zorgt voor eenheid.
De vorm van de cirkel zorgt er ook voor dat je overal kunt kijken. Ook naar plekken waar je misschien liever niet wilt kijken. Plekken die uiteindelijk een fundamentele rol blijken te spelen in een transformatieproces. Want “That which you most need will be found where you least want to look.” – Carl Jung.
Dit alles maakt de cirkel zo een sterk dynamisch leerveld.
HET GEBRUIK VAN CIRKELS
Sinds mensenheugenis komen mensen al bij elkaar in cirkels en het is daarmee een hele oude vorm van sociale interactie. En nog steeds wordt het door inheemse stammen ingezet bij ceremonies en rituelen.
Gelukkig omarmen we in onze “Westerse” maatschappij ook steeds vaker de waarde van cirkels. Jij hebt ook vast wel eens, tijdens een bijeenkomst, in een cirkel gestaan of gezeten.
Het mooie van de cirkel is dat je elkaar allemaal kunt aankijken, er is “no place to hide”. En als je dan gevraagd wordt jouw intentie voor de dag te delen, voel je de spanning in jezelf en in de groep. Ergens diep van binnen weet je dat jouw bijdrage er toe doet, al durf je dat misschien niet toe te geven. En de cirkel nodigt je uit om jouw waardevolle bijdrage in te brengen. Niet alleen voor het collectief maar ook voor jezelf.
Een aantal weken geleden mocht ik deelnemen aan een mannendag. Bij de aftrap werden we uitgenodigd in een cirkel te gaan staan en ons gevoel en intentie voor de dag te delen. Je kon de spanning haast aanraken. Het prachtige en krachtige van de cirkel in deze context; je kunt je niet verschuilen en dat maakt, zeker bij gevoelskwesties, kwetsbaar.
In de middag werd de cirkel weer gebruikt in een oefening, ik noem het maar even de cirkel van overgave, waarover ik al eerder op LinkedIn postte. Klik hier als je de post wilt lezen. Het komt er in het kort op neer dat je midden in een cirkel van zeven andere mannen staat, je ogen sluit en je laat vallen. De cirkel is hier ook heel krachtig. Je kunt je misschien wel voorstellen wat er gebeurt met de man in het midden als je in een vierkant staat.
Vorige week nog was ik bij een Reiki intensive dag. Ook hier stonden we in een cirkel met de handen in elkaar en werd de dag ingewijd door onze Reiki Master. Ook hier voelde je de energie stromen, hoewel anders dan in het eerste voorbeeld. In dit geval werd de cirkel gebruikt als ritueel en beoogt het dat de energie vrijelijk beschikbaar komt en aangewend kan worden voor heling.
De laatste maanden heb ik een aantal keer deelgenomen aan ceremonies metplantmedicijnen. Ik weet dat dit voor velen nog een onontgonnen terrein is maar mij heeft het enorm geholpen de confrontatie met belemmeringen aan te gaan en deze te transformeren naar ongekende mogelijkheden. En dit kan eigenlijk alleen maar omdat ingewijde sjamanen een cirkel neerzetten als energetisch veld. En in die cirkel is het mogelijk op een veilige manier je belemmeringen en demonen onder ogen te zien en te transformeren.
Heel praktisch kan een cirkel ook ingezet worden als werkvorm om een project of organisatie te bewegen naar een nieuwe richting of besluitvorming door bijvoorbeeld een raad van bestuur te ondersteunen. Bedenk hierbij, de cirkel creëert een leider in elke stoel. Het gaat dus niet (alleen) over de leider(s) in een groep maar vooral over de leider in jezelf.
Annette Nobuntu Mul, oprichter van de Ubuntu Society, zegt het heel mooi. “Een kring benadrukt het diepgewortelde mensbesef ‘Ik ben omdat wij zijn’ waarin niemand wordt buitengesloten: je ziet elkaar.”.
Kortom, een cirkel wordt op talloze en heel verschillende plekken ingezet om mensen, organisaties en processen vooruit te helpen.
DE INRICHTING VAN EEN CIRKEL
Maar hoe maak je optimaal gebruik van dit ontzettende krachtig instrument, hoe laat je de cirkel zijn werk doen?
Als ik terugkijk op mijn ervaring met ceremonies komt het eigenlijk neer op een twee hoofdelementen, “set en setting”. De “set” vraagt dat je jezelf mentaal en fysiek goed voorbereid. Dit betekent een dieet volgen maar ook dat je jouw intentie meeneemt naar de cirkel. De “setting” zorgt voor een veilige omgeving, bij voorkeur neergezet door ervaren sjamanen, zelf ook met de juiste intentie. Het openen, bewaken en opheffen van de cirkel zijn de stappen in het proces en daarbinnen gebeurt wat er moet gebeuren.
De cirkel als werkvorm in een meer praktische setting, kent een veel uitgebreidere set aan componenten.
Hieronder volgt een vrij uitgebreide opsomming die ik ontleend heb aan “The Circle Way”, een methodologie geintroduceerd in 1992 door Christina Baldwin en Ann Linnea.
Opzetten van de cirkel:
– De host initieert de bijeenkomst, doet de voorbereiding en creëert een veilige ruimte (holding space) voor de ontmoeting en neemt zelf actief deel aan de ontmoeting.
– Elke deelnemer plaatst een object in het centrum van de cirkel. Het object staat voor de individuele intentie en hoe dit kan bijdragen aan de intentie van de groep. Het is tevens bedoeld als rustpunt en geheugensteun.
Start van het proces:
– De host markeert een duidelijk startpunt om de verschuiving te maken van de “social space” naar de “circle space”. Dit kan door stilte, spirituele inwijding of een simpel welkom heten.
– De host deelt een aantal basis afspraken:
– Wat er in de cirkel wordt gedeeld blijft in vertrouwen.Je vraagt om wat je nodig hebt en biedt aan wat je kunt.
– We luisteren met compassie en nieuwsgierigheid.
– We pauzeren voldoende om onze gedachten op een rijtje te zetten of om opnieuw te focussen.
– De host nodigt de deelnemers uit om in te checken, bijvoorbeeld door het meegenomen object toe te lichten en gevoelens te delen.
Basis principes:
– Alle deelnemers zijn leiders in de cirkel.
– Er is gedeelde verantwoordelijkheid om de kwaliteit van de ervaring te borgen.
– Vertrouwen op de gemeenschappelijke ervaring in plaats van een persoonlijke agenda.
Competenties:
– We spreken met onze intenties.
– We luisteren met aandacht.
– We dragen bij aan het welzijn van de groep.
Afspraken:
Er zijn drie vormen van raadpleging:
– De houder van het praatstuk (bijvoorbeeld steen of veer) is aan het woord en daar wordt naar geluisterd.
– Door het neerleggen van het praatstuk worden anderen uitgenodigd om deel te nemen aan het gesprek.
– Om te kunnen reflecteren, als onderdeel van het gesprek, worden korte pauzes ingelast.
Andere rollen (naast deelnemers en de host):
– beschermer; werkt samen met de host en begeleidt het groepsproces door te letten op tijdlijnen, energie, focus en intentie.
– schrijver; is verantwoordelijk voor het vastleggen van onder andere ideeën, afspraken en plannen.
Afsluiten van het proces:
– Een afsluitende vraag of uitnodiging tot reflectie die de verschuiving terug maakt van “circle space” naar “social space”.
– Uitwisseling van de opbrengsten en leringen.
– Uitwisseling van inspiratie.
SAMENGEVAT
Een cirkel kan op talloze verschillende manieren worden ingezet. De cirkel maakt het mogelijk de kracht en energie van alle deelnemers samen te laten gaan en in te zetten ten dienste van de groep. Het is hiermee de ultieme vorm om veranderingen en transformaties te begeleiden.
Probeer in de volgende bijeenkomst zelf de cirkel eens uit en merk het verschil en de meerwaarde.